Filmmaker Jan Verheyen houdt er een verschroeiend tempo op na. Nog voor zijn nieuwe thriller Vermist eind deze maand aan zijn carrière in de bioscopen begint, zal hij al opnieuw op de set staan om de debuutroman Los van Tom Naegels te verfilmen. Een hartaanval bracht de ultieme redding in de zoektocht naar de vrouwelijke Marokkaanse hoofdrol.

door Jan Temmerman

ANTWERPEN l Van multimediaal verschijnsel Jan Verheyen is bekend dat hij vooral biografieën en non-fictieboeken over het Amerikaanse filmbedrijf leest en heel weinig fictie. Maar onlangs bleek hij enorm genoten te hebben van Los, de semi-autobiografische en bekroonde roman van Tom Naegels. Toch vond hij het boek (over euthanasie, asielzoekers en racisme in de grootstad, multiculturele liefde en nog zo'n paar hete maatschappelijke hangijzers) onverfilmbaar. Maar scenarist Bram Renders, onder meer bekend van Kinderen van Dewindt en W817, dacht daar duidelijk anders over. Hij zag wél meteen een film in het verhaal Los van zijn goede vriend Tom Naegels. Ook MMG-producent Peter Bouckaert, die op dat moment al in de weer was met de verfilming van Ben X, zag een filmadaptatie wel zitten. Na lectuur van Renders' eerste scenarioversie moest Jan Verheyen toegeven dat "er al een grote stap was gezet naar het verfilmbaar maken van Los". En trouwens: van Alles moet weg, de roman van Tom Lanoye die Verheyen in 1996 verfilmd had, was voordien ook vaak gezegd dat het een onverfilmbaar boek was.

Gisteren kon Jan Verheyen in Camu, het café van het Museum voor Schone Kunsten (één van de vele Antwerpse lokaties van Los), het grootste deel van zijn cast voorstellen, waarmee hij medio oktober aan de opnames wil beginnen. Er is nu reeds een 'teaser' gedraaid, die onder meer samen met Vermist in de bioscopen vertoond zal worden en waaruit moet blijken dat Los "een grappige film over heel serieuze thema's moet worden".

Een fantastische vrouw

Reeds eerder was bekend dat de hoofdrol van de jonge Antwerpse stadsjournalist, het ik-personage in de roman van Tom Naegels, vertolkt zal worden door acteur Pepijn Caudron, die volgens Verheyen over "dezelfde aaibaarheidsfactor en dezelfde gedrevenheid als Tom" beschikt. Voor Pepijn Caudron, eerder te zien in allerlei televisieseries zoals Heterdaad, De Kotmadam en Kinderen van Dewindt, wordt dit zijn filmdebuut. De rol van zijn vriend en persfotograaf Jonas wordt vertolkt door Koen De Graeve, die eerder te zien was in Dagen zonder Lief. Voor de rol van Toms grootvader Bob doet Jan Verheyen beroep op Jaak Van Assche. "Als Jan mij vraagt voor een rol, moet ik gewoonlijk een rechtse zak spelen", aldus Van Assche, daarmee verwijzend naar zijn rol van sadistische rijkswachter in Alles moet weg. In die film werkte Verheyen ook al samen met Stany Crets, die in Los opnieuw van de partij zal zijn als de hoofdredacteur van stadsreporter Tom. De rol van Ali, één van de vele allochtonen waarmee de progressieve Tom in contact komt, wordt gespeeld door stand-upcomedian Youssef El Mousaoui. Zijn sollicitatiegesprek was naar eigen zeggen bijzonder kort: "Jan Verheyen vroeg mij of ik een Marokkaan zou kunnen spelen".

De rol van Toms vriendin Tinne wordt vertolkt door Sofie Van Moll, presentatrice, Ketnet-wrapster, zangeres, actrice (onder meer in Spring, Urbain en Aspe) en momenteel ook te zien naast Bart Peeters in De Bedenkers. Zij omschrijft haar personage op grappige wijze als "een fantastische vrouw! Ge begrijpt niet waarom zo iemand in de steek gelaten wordt!". Daarmee verwijst Van Moll naar wat er in Los met Tinne zal gebeuren nadat Tom, die een artikel over een inburgeringscursus moet schrijven, kennis maakt met de Pakistaanse asielzoekster Nadia. En dan helemaal voor haar valt.

Overwhelmed

En zo zijn we beland bij de hartaanval uit de inleiding. De casting van Nadia was geen makkelijk karwei. Op het moment dat producent Peter Bouckaert met regisseur Nic Balthazar naar het Filmfestival van Montréal vertrok om daar Ben X in wereldpremière voor te stellen, was de definitieve beslissing nog steeds niet gevallen. En toen gebeurde het. Nog voor Ben X van de jury de Grand Prix des Amériques zou krijgen, was er reeds de prijs van de Oecumenische Jury. De filmcritici hadden in Montréal gekozen voor de Marokkaanse film Samira's Garden van scenarist-regisseur Latif Lahlou. Maar de spanning die aan de proclamatie van het palmares vooraf was gegaan, had zijn tol geëist en filmmaker Lahlou was na een hartaanval opgenomen in het ziekenhuis. Gevolg: de persprijs werd dan maar in ontvangst genomen door de hoofdactrice, de in Casablanca geboren, maar inmiddels in Londen wonende actrice Sana Mouziane.

Vliegensvlugge print

Voor producent Bouckaert, sowieso al dolgelukkig met de eerste bekroning van Ben X, leken de puzzelstukken voor de casting van Los plots mooi samen te vallen. Hij ging als de bliksem naar de vertolking van Sana Mouziane in het bekroonde Samira's Garden kijken en zag dat het goed was. Hij belegde snel een afspraak met de actrice om met haar over zijn nieuwe filmproject Los te praten. Zij reageerde beleefd en geïnteresseerd, maar met de nodige reserves. Filmproducenten die mooie actrices op een festival zomaar een belangrijke rol beloven in hun nieuwe film? Waar hebben we dat nog gehoord? Maar Bouckaert was vastbesloten. In een hotel in Montréal werd het scenario in allerijl uitgeprint, zodat de actrice het nog mee kon nemen vooraleer ze op het vliegtuig naar Londen stapte. Wat zij tijdens de vlucht las, beviel haar.

En ze stond amper op Engelse bodem toen ze van producent Bouckaert opnieuw een telefoontje kreeg om te melden dat regisseur Jan Verheyen op weg was naar Londen. Even later gevolgd door acteur Pepijn Caudron om auditiegewijs te testen of er sprake was van chemie op het scherm. Toen besefte Sana Mouziane dat het aanbod om in Los te spelen geen losse flodder was. Gisteren kon zij in Antwerpen kennis maken met de rest van de cast en zich lichtelijk 'overwhelmed' verklaren.

Auteur Tom Naegels was zelf ook aanwezig en verklaarde zich heel blij en vol vertrouwen met de keuze van Jan Verheyen als regisseur: "Ik probeer te schrijven voor een groot publiek, net als deze film beoogt. De structuur van het verhaal is weliswaar helemaal anders, maar de toon is hetzelfde gebleven." Ex-vriendin Nadia zal alvast minder reden hebben om zich verongelijkt te voelen. Toen het boek gepubliceerd werd, was ze wel heel boos. "Zij vond dat zij er dom uitkwam", legt Tom Naegels uit. "Ten onrechte. Maar in de film wordt haar personage meer uitgediept en komt zij er zeker beter uit. Wie het boek goed leest, merkt dat ik er eigenlijk dom uitkom."