Ik was van plan te schrijven over de voorpublicaties uit het dossier Hans Van Themsche, die de afgelopen week op ons losgelaten zijn. Die leverden boeiende inzichten op. Dat Hans er een grotere wapencollectie op nahield dan gezond mag heten, bijvoorbeeld: drie echte en drie nagemaakte geweren, acht messen en een zwaard. Tot zover de bewering dat niemand dàt ooit had verwacht. Dat hij zijn vrienden over zijn plannen had ingelicht, maar dat die meenden dat hij blufte. Wat voor vrienden hebben die spree killers toch altijd? En dat hij een kinderlijk handschrift heeft. Dat laatste leer ik van Dag Allemaal, dat gevangenisbrieven voorlegde aan gerechtspsychiater Roger Deberdt. "Allicht vond hij een zeker genot in deze horror. Misschien zelfs een seksueel genot." Psychiaters, je kun er altijd op rekenen.

Daar wilde ik dus over schrijven. Tot ik Nina las. Nina is, naast het leuke weekendmagazine van Het Laatste Nieuws, sinds kort ook een dagelijkse pagina in dezelfde krant. Een pagina voor de vrouw, over beauty, mode, seks en relaties. "Geuren bepalen je levenswandel", "Waarom mannen graag hun ouders bezoeken (en vrouwen niet)", zulke dingen. Die Nina publiceerde op woensdag, naast "lekker losjes in Milaan", een interview met Frieda Van Themsche, de tante van Hans. Over roekeloos rijgedrag. Bij jongeren.

Ter herinnering: Frieda Van Themsche is de reden waarom er een verband gelegd werd tussen de moorden en het Vlaams Belang. Tot voor kort was zij kamerlid voor de partij. Haar vader was de Oostfrontstrijder die Hans de dolk met Blut und Ehre schonk. In Humo werd ze vorige week nog afgeschilderd als "een kwalijk element in de familie", "dom" en "potentieel gevaarlijk". Ze heeft enorm afgezien van die verdachtmakingen, heeft ze al vaak in interviews verteld. Ik kan me daar wel iets bij voorstellen. Maar waarom loopt ze dan nu, enkele dagen voor de start van het proces, zelf naar de media? En dan nog met zo'n rare oproep?

Want laat dit duidelijk zijn: Frieda Van Themsche spreekt met geen woord over haar neef. Ze vroeg een interview omdat haar schoonfamilie vorige week een jongen van 21 verloor in het verkeer. Hij reed te snel en zonder gordel. Ook Van Themsches eigen zoon stierf in een ongeluk, net als enkele jongeren in de brede kennissenkring. "Vlaams Belang-politica Frieda Van Themsche" schrijft Nina in een allicht onbedoelde echo van de VB-slogan, "zegt wat velen niet eens durven denken." En dat is: "Wij geven onze kinderen alle kansen, en wat doen zij? Zij rijden zich te pletter. Jongeren moéten worden wakkergeschud. Heb respect voor je ouders!"

En daar zit ik nu al dagen mee in mijn maag. Op zich staat er in het interview niets waarmee ik het oneens ben. Waarom lijkt haar oproep dan zo ongepast? Omdat de tante van een moordenaar niet goed geplaatst is om roekeloze jongeren tot de orde te roepen? Dat kan ik niet menen: als iemand uit mijn familie morgen een moord pleegt, moet ik dan stoppen met opinies schrijven? En toch: een halve week voor het proces, als de slachtpartij overal herdacht wordt, kan ik niet anders dan bitter grijnzen bij uitspraken als "een wagen is een moord- en zelfmoordwapen." Of: "Een moeder ziet levenslang af van een overleden kind."

Bovendien. Waarom krijgt Frieda plaats in de krant? Omdat ze bekend is. En waarom is ze bekend? Omdat ze de tante is van Hans. Ik weet dat beroemdheden hun naam lenen aan allerlei goede doelen, maar dit soort naam? Komt moeder Dutroux straks op voor het milieu? Zegt de neef van Adam G.: koop geen huisdier op de markt? En ho, is dat niet de zoon van Freddy Horion, die een benefiet organiseert ten voordele van de Responsible Young Drivers?

Niettemin slaag ik er niet in om me volledig in cynisme te wentelen. Het is niet de eerste keer dat Frieda Van Themsche haar pijnlijke bekendheid gebruikt voor een positieve boodschap. Enkele maanden geleden vertelde ze over het Marokkaanse lief van haar dochter, en hoe ze die in haar hart gesloten had. Haar halfberberse kleinzoon wordt binnenkort zelfs besneden, naar moslimtraditie. Ik vond dat toen moedig: de tante van een racistische moordenaar, parlementslid voor het Belang, die publiek haar islamitische schoonzoon bestoeft.

Ongetwijfeld stapte Frieda toen naar de pers met dezelfde bedoeling als nu: om te tonen dat de Van Themsches niet de onmensen zijn waarvoor ze versleten zijn. Maar is het niet verkeerd om daar cynisch op te reageren? Is het niet net van een onschatbare symbolische waarde? Is Hans kindermoordenaar, Frieda spreekt van moederliefde. Gaat racist Hans tot het uiterste, Frieda bejubelt van haar Marokkaanse schoonzoon. En dat in een familie van oud-Oostfrontstrijders. Als, zeker daar, de tante prijst wat haar neef heeft willen uitroeien, is dat niet het beste bewijs dat hij over de ganse lijn mislukt is?