't Is dit weekend ideologisch congres van de socialisten en naar aanleiding daarvan kreeg ik een open brief in mijn mailbox, die me oprecht verwarde. Het is er een van de jongsocialisten van Animo, gericht aan de moederpartij. Na een lang en gepassioneerd pleidooi om opnieuw échte keuzes te durven maken, tégen de kapitalisten en tégen de separatisten en tégen de toplonen die de kleine man degouteren, eindigt hij met: 'Beste vrienden, vriendinnen, kameraden, dit is onze kans. Laten we ze samen grijpen en laten we samen vooruitgaan! Opdat de arbeid zegeviere! Voor onze sociale zekerheid! Voor onze kleine piet!'

Lees het na op hun site, het staat er echt zo. Voor onze kleine piet. Ik weet niet van waar die Animezen zijn maar in Antwerpen kan dat maar één ding betekenen: dat de steller niet fameus geschapen is, en vindt dat de socialisten daar iets aan moeten doen. Dat het er nu het geknipte moment voor is. Met die financiële crisis en zo.

Ik weet dat ze bij Animo denken dat ik iets tegen hen heb, maar wat moet ik hiermee? Is 'onze kleine Piet' de mythische kleine man, een animistische Joe the plumber? Een metafoor voor het geknakte ego van de eens zo fiere arbeider? Een slip of the pen van een jongsocialist die de bombast van zijn eigen woorden niet meer aankon? Of – aaah, wacht, ho maar paarden, nu zie ik het: het is een personage uit een oude slogan van de BSP! Opdat onze kleine Piet nooit de oorloge meemake, stemt de socialisten! Het soort slogan, 'krachtig, duidelijk, vurig en bezield', waar de partij volgens Animo opnieuw een patent op zou moeten nemen.

Mja. We leven in ironische tijden. Àls de SP.A eraan denkt om haar oude slogans weer van stal te halen: toch beter die voornaam veranderen.

Maar nu is het gedaan met lachen. Ik was van plan om iets positiefs over Animo te schrijven. Anders krijg ik weer zo'n kwaaie mail van hun voorzitter. En op die kleine piet na, waar ik verder geen zaken mee heb, is die open brief interessant. Hij getuigt van een heimwee naar een bijtend, zelfverzekerd, oprecht links socialisme, een socialisme van de gereguleerde markt, van staatscontrole en klasse-analyse, van Rosa Luxemburg en George Debunne, een socialisme dat niet hengelt naar de links-liberale centrumkiezers in hun lofts, maar zonder gêne kiest voor kleine… nu ja: Kenji, Shania, Yaro, Mohamed.

Het is een eeuwige discussie, die de laatste jaren aan relevantie won. Ze speelde al tijdens de voorzittersverkiezingen, toen de klein-linkse basismilitant Erik De Bruyn het even dreigde te halen tegen Caroline Gennez. Toen die dreiging wegviel, stierf ook het debat. Vandaag steekt ze weer de kop op, omdat steeds meer waarnemers met ontzetting vaststellen dat ook deze financiële crisis, waar zelfs Paul D'Hoore van toegeeft dat we 'op de grenzen van de vrije markt zijn gestoten', geen wind in de zeilen brengt voor een socialistische partij. Walter Pauli: 'Als de SP.A al niet incontournable is, dag na dag, tv-uitzending na radiodebat, over hubris bij banken en bedreigd spaargeld van de kleine man, wanneer dan wel?' (De Morgen, 17 oktober) En Rik Torfs: 'Als de linkerzijde uit de huidige financiële chaos geen garen weet te spinnen, is het de hoogste tijd voor een plechtige begrafenis.' (VRT-site, 13 oktober).

Vraag is: ligt dat aan de inhoud? De voorstanders van een ruk naar klassiek-links hebben dit probleem: de PVDA profiteert ook niet van de bankcrisis. En SP.A-Rood al evenmin. Maar misschien ligt dat aan een gebrek aan talent in die kleine partijen, tegenwerking van de media, boycot van Het Systeem, en kan een grotere het wel.

Of ligt het aan de stijl? Opvallend is hoe vaak de term 'loftsocialisme' opduikt. Dat is geen ideologische kritiek: het is een sneer naar de persoonlijke levensstijl van politici. Jonge, stedelijke, hoogopgeleide, modebewuste mensen, die feestjes geven in de Petrol of de Culture Club, kunnen in die visie geen geloofwaardig boegbeeld zijn van een beweging die opkomt voor de volksmens. Het is alsof liberalen een overall zouden dragen. Of dat de top van het Belang zou bestaan uit Marokkanen.

Of gaat het over meer? Gaat het om een generatie die is opgegroeid in gedepolitiseerde tijden, en nu verbaasd opkijkt van de omslag?

Of is het een beetje van alles?

Veel sense of urgency lijkt er in ieder geval niet bij te zijn. Voor wie de site van het Visie-congres bezoekt, valt op hoezeer die doet denken aan de stijl van de Ideeënfabriek of het Pro-congres, toen de partij nog hip was en het kon stellen met sympathieke ideeën. Nergens merk je dat er een basis moet worden gelegd voor een sterk en zelfverzekerd socialisme, een socialisme met een unique selling proposition, geen samenraapsel van stellingen onder een vage vlag. Dat is Spirit al. Sorry, VlöPrö.

Daarom alleen al was die oproep van Animo nuttig.

Echt spijtig van die piet.