Deze column verscheen in De Standaard van 22 juni 2013. Wat vooraf ging: in de Antwerpse kleuterschool De Blokkendoos wordt een van de leraressen, een jonge (autochtoon-)Vlaamse vrouw die haar eerste jaar voor de klas staat, door de moeder van een van haar leerlingen, een Marokkaans-Vlaamse vrouw, ervan beschuldigd dat ze de kleuter seksueel zou hebben misbruikt. Dagenlang staat er iedere dag een woedende groep (allochtone) ouders aan de schoolpoort, die soms expliciete bedreigingen uiten aan het adres van de school en de juf. Volgens de school gaat het om een misverstand of mogelijk inbeelding, en ook het gerecht communiceert al vroeg dat er geen aanwijzingen zijn om de lerares ergens van te beschuldigen. De publieke opinie splitst zich op volgens etnisch-religieuze lijnen: voor het gros van de autochtone Vlamingen gaat het om massahysterie, mogelijk veroorzaakt door de ultra-preutse islamitische cultuur, of mogelijk aangeblazen door de militant-salafistische (en pro-jihadistische) vereniging Sharia4Belgium, waarmee de moeder in verband gebracht wordt. Onder veel moslims leeft dan weer eerder de overtuiging dat school en gerecht de aantijgingen niet serieus nemen “omdat het toch maar om Marokkanen gaat.” Uiteindelijk sluit de school een week eerder dan gepland de deuren voor de schoolvakantie, omdat lesgeven in het verhitte klimaat niet meer mogelijk is.

Ah, zoveel verborgen betekenissen, zoveel zaken waar het éigenlijk om draait als het draait om die vermeende pedofiele juf op het Antwerpse Kiel.

Hoor die ouders zeggen, zonder het te zeggen: ‘Deze keer zullen ze ons niet hebben. Deze keer laten we ons niet met een kluitje in het riet sturen. Als één van ons iets misdoet dan is hun kot te klein maar als er een Vlaming aan onze kinderen komt, oei oei, nee, dan beelden wij ons iets in, dan zien wij spoken, dan zijn wij zot. De directies, de leerkrachten, de politie, de politiekers, de journalisten, stuk voor stuk blanke Vlamingen – die denken zeker dat ze slimmer zijn dan wij?!’

En hoor de Vlaamse gestelde lichamen antwoorden, zonder dat te antwoorden: ‘Maar het is één moeder, die dat beweert. Hoe kunnen jullie nu weten of zij de waarheid spreekt? Doen jullie dat vaker, op basis van een gerucht dagenlang komen tieren en mensen bedreigen? Vinden jullie dat normaal?’

Om maar te zeggen dat de hele kwestie alsnog, en eigenlijk zonder reden, geallochtoniseerd is geraakt. En dan vooral in de hoofden van de allochtone ouders zélf. ‘Moest dit in Brasschaat gebeurd zijn, was het al lang opgelost’, aldus een van de ouders in De Morgen. In De Standaard draaide een andere die redenering om: ‘Bij ons in Turkije wordt iemand die zoiets doet, in de gevangenis gestoken. Wij verwachten dat dat hier ook gebeurt.’ ‘Doen ze dit omdat we moslim zijn?’ aldus nog weer een andere moeder op Al Mawada tv, geciteerd in Gazet van Antwerpen. En in Het Laatste Nieuws verspreidde zelfs een ouder het gerucht dat ‘blanken’ de kinderen zouden komen ontvoeren, als men klacht zou durven indienen. Nou.

Het is vreemd omdat je je hetzelfde verhaal, gesteld dat het waar is, perfect kan voorstellen met alleen autochtone Vlamingen in de hoofdrol. Dat zoiets in het spreekwoordelijke Brasschaat (waar dan zowel juf als peuter ‘blank’ en ‘rijk’ zijn) niet kon zijn gebeurd omdat de autoriteiten het wél serieus hadden genomen, raakt kant noch wal. Als er nu één thema de Belgische samenleving al bijna twintig jaar beroert, dan toch wel dat in dit land seksueel misbruik van kinderen zeer lang door de vingers werd gezien? Priesters, leraars, jeugdbewegers… Allemaal zijn ze, veel te laat, van hun voetstuk gevallen, nadat hun slachtoffers eerst jarenlang ‘niet werden gehoord.’ Die slachtoffers waren zo blank als rijstpap.

Maar ook in het omgekeerde geval – mocht het om groepshysterie van de ouders gaan – is er niets speciaal ‘intercultureels’ aan de heisa. Het internet krioelt van de verhalen over leerkrachten, dokters, psychiaters, bejaarden… die valselijk zijn beschuldigd van kindermisbruik, waarna ouders in lynchmodus gingen en hen tot ontslag, verhuizen, soms zelfs tot de zelfmoord hebben gedreven. Blanke ouders, blanke beschuldigden. Vorig jaar verscheen er nog een film over: Jagten, van Thomas Vinterberg. Ook over een onderwijzer, in een klein Deens dorpje. Uit een recensie: ‘Voor hij het weet, heeft hij de helft van zijn peuterklasje misbruikt. De kinderen komen met gedetailleerde verklaringen, tot en met het motief van het behang van zijn kelder, waar hij in hun broekjes heeft gezeten. Onweerlegbaar… als hij een kelder had gehad.’ He, dat klinkt herkenbaar, ook hier zegt de moeder dat haar kind allerlei details kan navertellen.

Kortom: dit is een typisch verhaal uit onze gemeenschappelijke hedendaagse cultuur, een verhaal van gewone gewonde burgers die zich kortstondig, en met uitschakeling van hun kritische zin, verenigen rond een herkenbaar symbool van onrecht. Voortgestuwd door een rush van verongelijktheid en wantrouwen, wanen ze zich even een verzetsbeweging: ‘De elite houdt geen rekening met ons! Wij, het volk, de slachtoffers, wij slaan terug!’ Zie: de stille marsen na gevallen van zinloos geweld. Zie: het protest in Malonne. Zie: de razernij na Jan Fabres kattenstunt.

En toch, ook al verzetten al die beweginkjes zich telkens tegen hetzelfde idee van ‘de arrogante elite’ (die ook een schooldirecteur kan zijn, een kunstenaar, de pers, politici, een ziekenhuis…) – toch ontstaat er geen integratie van de verongelijkten. Want in dit geval is die elite blank. En zelfs al doet dat er niet toe, toch doet het ertoe.

Omdat het er in andere gevallen toe doet.