HET mediafeit van de afgelopen week was het ontslag van Luc Van Loon, hoofdredacteur bij Gazet Van Antwerpen. In het bijzonder: de reden die circuleert voor zijn defenestratie. Volgens Vlaams rechts is die te wijten aan een 'links complot'. De politiek-correcte maffia, de messiassen van de multicul en in het bijzonder de SP.A zouden Concentra, de mediamaatschappij die ook Het Belang van Limburg uitgeeft, onder druk hebben gezet om Van Loon te wippen. Reden: Gazet van Antwerpen is te lief voor het Vlaams Blok, en te kritisch voor het Antwerpse stadsbestuur.

Nu valt daar iets voor te zeggen. Gazet van Antwerpen is een harde, onafhankelijke, oppositiekrant. De belangrijke opinieschrijvers hebben niet veel sympathie voor het Blok, en nog minder voor het huidige bestuur. Geregeld verschijnen er stukken die het Blok goed uitkomen. Is dat verkeerd? Natuurlijk niet. Maar het klopt dat het stadsbestuur – niet alleen SP.A – daar de kriebels van krijgt. Het is moeilijk een stad te leiden als de grootste krant op alle slakken zout legt. Dat zorgt voor irritatie. Misschien hebben ze die geuit tegen de bazen van Concentra. Mogelijk hebben ze zich kwaad gemaakt. Is dat een complot? Als die bazen geloven in hun journalistieke project, dan negeren ze die boze politicus toch?

Misschien is dat eerder het punt: onduidelijkheid over het journalistieke project. Ik ben zelf lezer van Gazet van Antwerpen. Mij valt vooral op hoe gespleten ze is. Ik zie een krant die voor de helft modern is, met een aantrekkelijke stadsbijlage en een uitgebreide cultuuragenda. Een krant die scoort met een knappe website en originele reclamespots, leuke promoacties en sponsoring van al wat bruist in Antwerpen. Die helft is een krant die meer dan een krant wil zijn, maar een Antwerps cultureel en mediatiek totaalproject. De andere helft is oud en conservatief, een krant van mistevreden winkeliers en putten in de weg. Lees ik het opiniestuk van Roger Van Houtte of erger, Paul Geudens, en daarna de cultuurbijlage, dan heb ik het gevoel dat ik twee kranten aan het lezen ben.

Soms denk ik dat dat leuke tv-spotje reclame maakt voor een andere Gazet. Dat ze het blad een imago willen bezorgen dat (nog) niet bij haar past. En dan denk ik: Gazet van Antwerpen worstelt met dezelfde problemen als alle Vlaamse kranten, maar dan in het kwadraat. Een oud, volks, conservatief lezerspubliek dat je niet wil verliezen, terwijl je tegelijk ook een jonger publiek wil aantrekken, dat cultureel de tegenpool is van het oude. Sommige kranten hebben daar een redelijk evenwicht tussen gevonden, meestal door die heel conservatieve lezers af te stoten. Omdat de Gazet dat niet wil, voel je het verschil van stuk tot stuk.

Ziedaar het drama van Antwerpen. De meest gesegregeerde stad van dit gespleten land, verzinnebeeld in de tragiek van een journalistiek instituut, geklemd tussen die grote massa Antwerpse conservatieven die overal postjespakkerij en losliggende kasseien zien, en de even grote massa Antwerpenaars die positief tegen hun stad aankijken. Zou Van Loon niet het slachtoffer geworden zijn van een complot, maar van Antwerpen zelf?

Dringt zich volgende terechte vraag op. Moet echt alles op maat gesneden worden van de positivo's? Mag er dan niet één blad met opgeheven hoofd zeggen: wij zijn er voor de rechtse lezer, die zich niet meer in de hoek laat dringen van zure, racistische negatieveling? Een lezer die geeft om normen en waarden, die van échte muziek houdt en niet van 'tsingeltsjangel', die inhoud wil in plaats van vorm. Het kan ons niet schelen of die lezer op het Vlaams Blok stemt of niet. We zijn niet het orgaan van die partij, maar we hebben geen moeite om toe te geven dat hun ideeën dichter bij de onze liggen dan die van de Simple d'Anvers op 't Schoon Verdiep.

Natuurlijk mag dat. Graag zelfs. Het rechtse segment van onze samenleving wordt onvoldoende bedeeld. Iedereen is het daarover eens. Alleen: als je met rechtse mensen praat over hoe dat komt, geven ze altijd de maatschappij de schuld. Complotten, kuiperijen, malversaties, een multiculturele wereldsamenzwering… Het is te wijten aan iedereen behalve aan hen zelf. Hun ideeën zijn zuiver, hun overtuigingskracht staat buiten kijf, als ze maar de kans kregen zich te tonen.

Ik vind dat flauw. Hoe komt het dat er zo weinig rechtse journalisten zijn? Hoe komt het dat er geen rechtse Vlaamse artiesten zijn? Hoe komt het dat Vlaanderen geen charismatische, provocerende denkers heeft als Paul Cliteur en Ayaan Hirsi Ali? Waarom slaagt de rechterzijde, die politiek zoveel mensen aanspreekt, er niet in om ook intellectueel te overtuigen? Omdat de universiteiten en de media geïnfiltreerd zijn door de roden? Maar door wie werden dié dan gehersenspoeld?

Misschien is er geen sprake van een links complot. Misschien is het rechtse bloedarmoede. Aangezien er geen serieus weerwerk komt van de Vlaamse rechterzijde, domineert links alle intellectuele, artistieke en mediatieke kanalen. In plaats van daar met opgeheven hoofd tegenin te gaan, beperkt rechts zich tot zielige complottheorieën. Waar is jullie fierheid?

Ook daarom vond ik Van Loons reactie jammer. Ze bezat geen fierheid. Waarom kan hij niet zeggen: ,,Ik heb geprobeerd om een krant te maken die de conservatieve, oudere Antwerpenaar beviel, zonder daarom de jonge progressieve Antwerpenaar uit het oog te verliezen. Ik heb gefaald om die tegengestelden te verzoenen. Dat is geen schande – op dit moment zijn ze onverzoenbaar. Maar misschien, als de rechtse Vlaming een vorm kan vinden waarmee hij op een gedegen, niet zo verzuurde manier het debat kan aangaan met de progressieve Vlaming… Als rechts zich kan ontdoen van haar fixatie op bange bompa's uit de Seefhoek, als rechts modern wordt en intellectueel provocerend zonder extreem te zijn, een beetje zoals in Nederland… Als er rechtse intellectuelen opstaan die zich niet verschuilen achter de macht van het getal, die niet in elk gesprek ,,Complot!'' roepen, maar die de linkse progressieve Vlaming met felle argumenten het vuur aan de schenen leggen… Als Gazet van Antwerpen dat forum zou kunnen zijn voor die twee tegengestelde visies op deze stad… Als Dan zouden we kunnen praten over hoe samen te leven, hoe elkaars kranten te lezen en in elkaars wijken te komen. Dan zouden stadsgenoten elkaar niet naar het leven staan. Misschien dat het dan nog goed komt met Antwerpen. En als het goed komt met Antwerpen, dan ook met haar Gazet.''

Dat is de toespraak die ik hem graag had horen geven. Die ik om het even welke Antwerpse journalist of politicus zou willen horen geven, eigenlijk. Ik wens Luc Rademakers veel succes met de verdere vernieuwing van Gazet van Antwerpen. Denk niet te snel dat er complotten tegen u gesmeed worden. Het is gewoon een moeilijke stad.