Arme Yves

Was het nu maar Bart De Wever geweest, die met een maagbloeding was opgenomen in het ziekenhuis. Niet dat ik het hem toewens, verre van, maar mezélf wel. De VRT zou dan afgezakt zijn naar "De Wevers eigen Berchem", zijn "thuisbasis", waar "de mensen met ontzetting en ongeloof reageren op het nieuws". En daar zou ik dan staan glunderen. Trotse buurtbewoner, supporter door dik en dun, zo gaat dat bij ons. "Sorry maar wij kunnen dat niet geloven he. Ik heb hem gisteren nog gezien op een interview. Hij zag er toch niet uit alsof hij een snotvalling had! Is dat een gevolg van die perikelen met de Walen?"

Thuisbasissen, het is me wat. Amper was het nieuws bekend – we dachten nog dat Leterme hepatitis had, op StuBru begonnen de eerste grapjes over kissing disease – of Veli Yüksel stond al te blinken in Ieper, waar iedereen bevriend is met de tweevoudig mislukte formateur en betere diagnoses stelt dan alle dokters samen.

"Ik kan het niet geloven, maar 't is best meuglijk hee", sprak een man, zichzelf daarmee feestelijk tegensprekend. Hij had Leterme de dag tevoren nog gezien! Op tv! Als Ieperiet heb je dat voorrecht: zet je je tv op, en làp, allez zeg, gewoon Yves Leterme die daar zit. Gelijk dat het de normaalste zaak van de wereld is. Nondedzju toch.

Een andere man wist meer over Letermes gezondheidstoestand: "Is 't griep alleen? De dokters gaan 't moeten uitwijzen wat er juist is in feite." Zo is het maar net. Een derde had met die dokters gebeld: "Die komt er wel deur. 't Is een wintermoeheid en tegen dat de lente er is, is Leterme weer de oude." Oei, da's twee dagen voor hij premier moet worden.

Of dit gevolgen zal hebben voor de regeringsonderhandelingen, wilde Yüksel weten van een verwaaide vrouw die op het punt stond in haar wagen te stappen. Als een kenner overliep ze de diverse mogelijkheden: "Dat alles weer gaat geblokkeerd worden, dat er niets gaat verdergaan. Ofwel moeten ze het overgeven aan iemand anders. Misschien gaat Verhofstadt nog langer moeten aanblijven."

In Ieper weten ze meer, dat blijkt.

Da's nu de zoveelste keer dat de VRT een volstrekt inhoudsloze reeks straatinterviews uit Ieper inlast, telkens er iets mis is met Leterme. Zelfs op VTM doen ze dat niet: daar hadden ze een gesprek met de vader, die had nog iets te zeggen. En het is niet voor het eerst dat ze aan de Reyerslaan teruggrijpen naar die laatste strohalm van de luie redacteur, die karikatuur van de directe, betrokken journalistiek. Willekeurige voorbijgangers om hun mening vragen over iets waar ze even weinig over weten als u en ik – wat is daar het nut van? Op zijn best geeft het de indruk een soort statistisch onderzoek te zijn, de publieke opinie aan de hand van zes interviews. Zelfs dat was hier niet het geval.

Maar dat was niet wat me het meeste ergerde in de berichtgeving over de gevelde Leterme. Het ergerlijkste was dat de crash voorgesteld werd als een normaal gevolg van politiek bedrijven. "Politiek is moordend, ook voor de gezondheid", aldus het VTM-nieuws. "Politiek is een hard vak hé", zei Ivan De Vadder meelevend tegen een ontredderde Jo Vandeurzen, die zuchtte: "Dat moet u mij niet zeggen." Marc Van De Looverbosch ging op de radio het verst: "Ja, het is onmenselijk zwaar. Het is fysiek zeer slopend. Ook psychisch. Normale mensen zouden al veel sneller afhaken."

De hallucinante reconstructie van De Standaard net achter de kiezen hebbend, dacht ik: het zal wel, maar het hoefde niet zò slopend te zijn. Niemand heeft Yves Leterme gevraagd om zo inefficiënt te onderhandelen. Niemand heeft hem gevraagd om zich in de tang te laten nemen door zijn radicale achterban. Niemand heeft hem gevraagd om persoonlijke aversies tussen de onderhandelaars de overhand te laten krijgen. Niemand heeft hem gevraagd om toe te staan dat het elke dag verklaringen regende, die elk akkoord onmogelijk maakten. Vooral ook heeft niemand hem gevraagd om geen enkele dag vakantie te nemen. Waarom dat wordt voorgesteld als een bewijs van plichtsbesef, terwijl het gewoon idioot is: ‘t is mij een raadsel. Als je die reconstructie leest, dan hebben de onderhandelaars gezondigd tegen elke richtlijn voor efficiënt onderhandelen. Ze hebben het machisme (en masochisme) van de uitputtingsslag tot het uiterste gedreven. En dan klagen dat je instort.

Enkele maanden geleden zei Louis Tobback over Leterme: "Die man is in zes maanden tijd tien jaar ouder geworden. En het is zijn eigen schuld. Hij was de hoofdverantwoordelijke voor het communautaire opbod van CD&V en is er nu het eerste slachtoffer van." (Het Laatste Nieuws, 10 november 2007)

Zo is het maar net. Leterme is geen slachtoffer van de politiek, maar van zijn eigen manier van politiek bedrijven.