De puinen van een waardenoffensief

Niemand blijft ongeschonden in het islamdebat, zo blijkt alweer. Als twee directeurs een beslissing nemen over het kledingreglement in hun school, dan moeten ze meemaken dat ze daarvoor op straat bedreigd worden. Als een imam vervolgens kritiek uit op dat reglement, dan moet hij meemaken dat zijn vrouw haar baan verliest. Hoe we verwachten dat dat mystieke 'serene en taboeloze debat', dat iedereen blijkbaar schijnt te willen, ooit van start kan gaan als het simpele uiten van je mening zulke zware persoonlijke gevolgen heeft – wie het weet, mag het mij zeggen.

Een mens blijft stomverbaasd bij de hysterie en de overreacties die dit onderwerp elke keer opnieuw losweekt. Amper een week geleden verschenen de eerste voorzichtige stukken om te zeggen dat Taouil misschien niet de beste is om te pas en te onpas op te voeren als woordvoerder van alle moslims. Niet omdat hij extremistisch zou zijn, maar gewoon omdat hij wat mediageil is, niet altijd even verstandige zaken zegt, en omdat het onduidelijk is wie hij nu precies vertegenwoordigt. De ondertoon was niet dat Taouil helemaal niet meer aan het woord mocht komen, laat staan dat hij geïntimideerd moest worden door de overheid; het was eerder een zachte oproep, voornamelijk aan de media, om niet altijd dezelfde te bellen. 'Feit is dat de focus die de media leggen op deze éne stem – niet eens de meest representatieve – het beeld dat de (witte) goegemeente heeft over "de,' moslim nog maar eens versterkt', schreef het Minderhedenforum maandag in deze krant. 'Misschien zou de pers dus beter moeten wikken en wegen wie aan bod komt.'

Nou, die oproep kwam aan. Taouil niet representatief? Wat te veel aan bod gekomen? Dan maken we hem toch meteen af! Dat politici als Selahattin Koçak en Ergün Top hun afkeer voor de imam groot mochten uitschreeuwen, dat hoort nog bij de normale gang van zaken. Maar wat bezielde de Staatsveiligheid om dat schrikbeeld van de extremistische – dus, in onze beleving: terroristische – moslim te gaan uitdragen? Wat bezielde Kind en Gezin om daar een beroepsverbod voor de vrouw vàn aan te koppelen? Ik weet niet of u gemerkt hebt wat het effect van die demarches geweest is, maar indien niet, dan zal ik het u vertellen: alle gematigde, seculiere organisaties, die zich een week geleden nog uitspraken tégen Taouil, hebben zich nu solidair met hem verklaard. Volgens de redenering: je ziet wat er gebeurt, als je als moslim je nek uitsteekt. Ze hakken je kop eraf. Ze pakken je familie. Ze bekladden je naam op tv. Net zoals ze gedaan hebben met Abou Jahjah. Onderschat niet hoe diep het trauma van de AEL zit. En geef hen eens ongelijk.

We zijn met de moslims precies dezelfde fout aan het maken als met de kiezers van het Vlaams Blok, twintig jaar geleden. In die mate zelfs, dat ik zou durven spreken van een ontluisterend spiegelbeeld. Opnieuw zien we hoe een normale contestatie, van een groep die zich genegeerd voelt door de overheid, met veel te harde hand bestreden wordt. Die harde aanpak wordt zelfs op identiek dezelfde gronden verdedigd: de strijd tegen het nazisme. Destijds was de elite ervan overtuigd dat de nieuwe nazi's zich vermomd hadden in maatpak; nu ziet een andere elite diezelfde wolven in een andere schaapsvacht. Dus krijgen de meest controversiële woordvoerders vrij spel om uitgebreid te laten zien hoe controversieel en gevaarlijk ze wel niet zijn, om vervolgens met een kanon weggeblazen te worden. De Staatsveiligheid kan daar desgevraagd altijd een bijdrage aan leveren. En het gewone volk, dat zijn oren laat hangen naar die antidemocratische sirenes? Dat moet met een waardenoffensief tot andere gedachten gebracht worden; toen, precies zoals nu.

We weten wat het effect geweest is van die criminalisering van het Blok en haar kiezers. Niet alleen diepe verbittering bij het Blok zelf, maar in de gehele Vlaamse beweging, en bij uitbreiding aan de voltallige Vlaamse rechterzijde. Om maar te zwijgen van dat gewone volk, dat weinig onder de indruk was van de nobele waarden die men het voorschreef, en dat vooral vaststelde dat iedereen die hun belangen verdedigde, de kop afgesneden werd. We zijn nog altijd bezig met het puin van dat mislukte, al te drieste waardenoffensief dat het autoritaire multiculturalisme was, te ruimen.

Hoe deze nieuwe elite denkt te kunnen slagen waar haar voorgangers faalden, het is mij een raadsel. Tenzij ze gewoon weerwraak willen nemen, door dezelfde tactiek toe te passen op de lievelingen van hun tegenstanders? In ieder geval: il faut le faire, van een man die eerst algemeen als een idioot werd beschouwd, een symbool maken waar iedereen zich wel solidair mee moét verklaren. Zelfs ik. Met stevige tegenzin.