Vijftig strafpunten voor Mieke Vogels wegens flagrante holocaustschennis, het zinloze aanroepen van ,,de jaren dertig'' in discussies die daar niets mee te maken hebben. Vogels verwees naar de nazi's in een parlementaire tussenkomst over het optreden van de Dienst Vreemdelingenzaken op de tram. Ze vond dat DVZ daar niet mocht controleren op illegalen, want: ,,Ik sprak met een man uit de joodse gemeenschap. Hij vertelde me dat zijn moeder in de jaren dertig ook op die manier was opgepakt op de tram. Zo is het destijds begonnen.''
Gadverdamme zeg! De moeder van die man is vermoord! Lees mijn lippen, Mieke: ver-moord. Historische vergelijkingen vallen of staan met de essentie, niet met het detail. Niet de tram is hier het punt van vergelijking, maar de industriële slachting. Zolang er in onze asielcentra geen mensen vergast worden, gelieve dan een andere, minder hysterische manier te vinden om je ongenoegen te verwoorden. Als je als politica het verschil niet ziet tussen een genocidair regime en een beleid waar je het simpelweg oneens mee bent, dan ben je het soort karikatuur van de linkse apocalyptische betweter (de K.L.A.B.) die thuishoort in een satirische reeks, niet in het parlement. Kunnen de kijkers zeggen: haha, daar is de Klab, die ,,Gestapo!'' roept naar een klaar-over. Haha, de Klab weer, die in een volle sauna somber schuddebolt: ,,In de jaren dertig hadden ze hier een naam voor.'' De Klab biedt eindeloos materiaal voor lopende grappen. Afgelopen week maakte een vriend op een etentje nog een geestig bedoelde opmerking over mijn niet al te grote gestalte. ,,Bij de joden is het ook zo begonnen!'' beet ik hem toe. Alweer een moment van lol met de Klab.
Vogels' uithaal maskeert een reële machteloosheid om een antwoord te vinden op het illegalenvraagstuk. De meeste progressieven zitten gevangen tussen medeleven en politieke logica. Geen enkele linkse partij wil onomwonden pleiten voor open grenzen, dus moet je aanvaarden dat er een categorie mensen ontstaat die onwettig in dit land is. Als je dat aanvaardt, dan moet je ook accepteren dat daar sancties aan vasthangen. En als er sancties bestaan, dan mogen die opgelegd worden. In die optiek zijn er weinig argumenten te bedenken waarom DVZ niét mag controleren op de tram. Omdat De Lijn een openbare dienst is die instaat voor mobiliteit voor iedereen, zoals Kathleen Van Brempt aanvoerde? Het recht op mobiliteit wordt toch niemand onthouden? Iedereen mag de tram op. En stel dat het echt lastig is op de tram: mag DVZ dan controleren op straat? Hm, liever niet, er zijn ook joden op straat opgepakt, in de jaren dertig. Waar mag DVZ dan wel controleren? Euh Eigenlijk nergens. Waarom bestaan ze dan?
Begrijp me niet verkeerd. Ik voel me vreselijk ongemakkelijk bij het idee van identiteitscontroles op de tram. Ik word kwaad als ik zie dat kinderen, die hier vaak al jaren school lopen, teruggestuurd worden naar een land dat ze nog nauwelijks kennen. Wie blijft er onbewogen bij het verhaal van de Afrikaanse verstekelingen, die twaalf dagen lang in een ijskoud ruim gezeten hebben, en nu, na al die miserie, wellicht gewoon op de boot terug gezet worden? Al die ontberingen voor niks: het gaat in tegen het meest elementaire medeleven. Het probleem is: ik krijg dat gevoel niet vertaald in een politieke vorm. Welke conclusies trek je uit je verontwaardiging? Als kinderen niet uitgewezen mogen worden, kunnen ze dan hier blijven tot ze meerderjarig zijn? En hun ouders erbij? Is het niet bijzonder cynisch dat mensen zouden mogen blijven als ze maar genoeg miserie hebben meegemaakt? Het enige wat ik kan bedenken is het oude idee van de wereldwijde strijd voor rechtvaardigheid en herverdeling: de situatie in de thuislanden moet er drastisch op verbeteren, zelfs als wij daarvoor moeten inleveren. Dat klopt wel, maar het klinkt als een gemakkelijkheidsoplossing. Iets als ,,Dat moet op Europees niveau beslist worden.'' Of als ,,Daarvoor moet het kapitalistische systeem hervormd worden.'' Dat zeg je ook als je ervan af wil zijn.
Het illegalenbeleid is een van de grootste hersenbrekers voor elke goedmenende progressief. (En hopelijk ook voor alle anderen.) Meestal kiezen die in de praktijk voor een halfslachtig gedoogbeleid, maar ook dat leidt tot mensonwaardige toestanden. (Nog los van het feit dat je het moeilijk kunt verdedigen.) Ik snap dat sommigen dat mijnenveld proberen te ontvluchten door de morele hoogten te kiezen, en de nazi's dienen dan al wel langer als laatste strohalm. Een mens zou het bijna jammer vinden dat ze weg zijn: toén kon een linkse politicus zich nog superieur voelen. En zelfs met reden! Maar ook dat is, uiteraard, holocaustschennis. Tien strafpunten voor mij. En een menslievende kerst voor iedereen.