Lichtgeraakt

Eindelijk is het geweten wie de joodse gemeenschap in België is. Hij heet Guido. Ja, zelf dacht ik ook dat ze groter was, maar als het in De Morgen staat, dan is het zo.

'Joden boos op Vlaamse opera', zo stond het groot op de voorpagina. Wij wreven ons al in de handen voor alweer zo'n smakelijk stuk over die lichtgeraakte zeikerds die zelfs in Pippi Langkous nog antisemitische propaganda zouden zien, en jawel hoor: 'De joodse gemeenschap in België is wederom in haar wiek geschoten. Dit keer is de boosdoener de Vlaamse opera.'

De Vlaamse opera! Ze weten hun boosdoeners wel te kiezen, die zuurpruimen van een joodse gemeenschap in België. Gisteren de misviering op zondag, nu de Vlaamse Opera, morgen is het de Bond Zonder Naam en overmorgen de zandbak in de speeltuin van de Melkerij in het Nachtegalenpark, je zult het zien.

En dan komt de joodse gemeenschap in België dus zelf aan het woord. Guido Joris. Niet zo'n heel joodse naam, maar hey, als je in je eentje de hele joodse gemeenschap bent, wil je niet te veel in de kijker lopen. Er hoeft maar één Palestijn Guido pootjelap te zetten, en het is al een genocide.

De Vlaamse opera voert aan het einde van deze maand de opera Samson en Dalila op. De regisseurs van die voorstelling leggen een verband tussen het werk van Saint-Saëns, en het Palestijns-Israelisch conflict. Guido vond dat ze daarbij eenzijdig de Palestijnse kaart trokken. Hij heeft zijn kritiek gepubliceerd in Joods Actueel. Daarover opgebeld door de regionale zender ATV heeft hij die mening herhaald.

Of wacht, sorry, nee, ik herpak me. Het gaat natuurlijk niet over de mening van één medewerker van een tijdschrift, neergeschreven in een soort column, zoals je soms ook aantreft in niet-joodse kranten en tijdschriften, zelfs bij De Morgen. Het gaat om een fatwa van de 'joden van België', het zoveelste incident in een lange rij waarbij 'boze joden' niet omkunnen met spot of kritiek. Ook als ze dat zelf ontkennen, is het zo. Lees De Morgen: 'Guido Joris meldt het voor de zekerheid in een mail: de joden zijn niet boos op de Vlaamse Opera. Maar dezelfde Joris windt zich in het laatste nummer van Joods Actueel wel degelijk op over een opera.'

U ziet hoe de krant die gluiperige, holle retoriek genadeloos doorprikt. Guido beweert dan wel dat 'de joden' niet boos zijn, maar Guido is zélf boos, en aangezien Guido en 'de joden' hetzelfde is, is het quod en erat en demonstrandum hoor.

De Vlaamse opera zelf doorziet trouwens ook veel. 'De Vlaamse opera is géén anti-Israëlische organisatie zoals het tijdschrift Joods Actueel stelt', pareren die meteen. Guido Joris mag dan enkel geschreven hebben dat sommige films die er vertoond zullen worden, het conflict eenzijdig benaderen – wij weten wat de joodse gemeenschap in België écht bedoelt. Die bedoelt: de Vlaamse opera is een anti-Israëlische organisatie.

Die hele hetze rond boze joden begint me de oren uit te komen. We zijn precies dezelfde fout aan het maken als met de moslims: er mag er niet één zijn mond opendoen, of het is al 'de gemeenschap' wat de klok slaat. En pas op als die ene dan ook nog eens assertief is en het aandurft om te protesteren tegen iets wat blanke progressieven na aan het hart ligt: het recht van stand-upcomedians om grove grappen te vertellen, van cartoonisten om een geloof te beledigen, van regisseurs om anti-Israëlisch te zijn… Dan wordt die hele gemeenschap voorgesteld als 'lichtgeraakt', heeft ze 'geen gevoel voor humor' en kan ze niet om met de vrije meningsuiting. Dan wordt beargumenteerde kritiek voorgesteld als een emotionele reactie: 'u bent boos, beledigd, kortom op uw teen getrapt', schrijft Het Laatste Nieuws-columniste Hilde Sabbe, in een open brief aan Joods Actueel. Lees dat stuk van Guido Joris: die man is helemaal niet boos, laat staan beledigd.

Hij heeft enkel gedaan wat ik nu al zes jaar elke week voor deze krant doe: een mening opschrijven. Van mij heeft nog nooit iemand gezegd dat ik lichtgeraakt ben, of dat 'de Vlamingen' boos zijn. Onder Vlamingen zijn meningen heel normaal.

Ik vind ook dat Joods Actueel zich soms belachelijk maakt. Maar het gaat om één blad, niet om 'joden', en dat blad is niet 'boos' maar doet aan kritiek, zoals volwassen mensen in alle bladen dat doen. Je kunt die geslaagd of dom vinden, maar het is goed dat ze er is. Joods Actueel vervult een rol die niemand anders op zich neemt.

Er zouden nog meer van die bladen mogen zijn. Misschien dat onze kunstenaars en mediamensen, er zo van overtuigd dat wat zij doen zelfs niet in vraag mag worden gesteld, dan eens leren wat dat is, vrijheid van meningsuiting.