Het is ver gekomen als kunstenaars zich al moeten verantwoorden omdat ze niét meedoen aan 0110, het zoveelste symbool 'tegen-beter-weten-in' tegen racisme en voor verdraagzaamheid. (En voor de vrede. En tegen onsympathieke mensen.) Toch is dat precies waartoe Bart Moeyaert zich verplicht zag. Moeyaert vindt dat hij als stadsdichter te zeer verbonden is met de overheid, waardoor 0110 de naam zou kunnen krijgen van festival van 'het regime'. Om het symbool niet te schaden, houdt hij zich wat op de achtergrond. Een perfect legitieme reden, maar één artikel in De Morge n en één bericht op de weblog van een recensent waren genoeg om de verdraagzamen, altijd klaar om elkaar een dolk in de rug steken om zo zelf te kunnen schitteren als grootste democraat van allemaal, over elkaar te laten buitelen.

Het is een vreemde bedoening, die 0110. Een fijn concert wordt het, dat staat vast. Maar als politieke happening is het wel heel old school . Een concert tegen onverdraagzaamheid, zeg. En welke dan? Die van moslims tegen homo's? Die van groenen tegen betonboeren? Die van radicale humanisten, die zich beroepen op de verlichting om de islam achterlijk te mogen noemen? Zijn zij onverdraagzaam, of net heel redelijk? Wie bepaalt die grens?

De organisatoren blijven daar bewust vaag over. Tom Barman, in Het Laatste Nieuws : ,,Elke deelnemende artiest schaart zich achter de basisfilosofie – tegen extremisme en racisme, voor verdraagzaamheid – en legt voorts zoveel persoonlijke accenten als hij of zij wilt.'' Daar kun je een eind mee weg. Rocco Granata, in Humo : ,,Die jongeren moeten niet altijd zeggen: 'We vinden geen werk.' Ik heb een heel goeie vriend die een hespenfabriek heeft. Hij heeft Marokkaanse mensen in dienst en is daar héél tevreden over. Dus als je goed werk levert, word je wél aangenomen.'' Rocco zingt dus alvast niet tegen racisme op de werkvloer. Tegen welk racisme dan wel? We komen het niet te weten.

Helmut Lotti dan, in Focus Knack : ,,Ik ben ervan overtuigd dat 95% van alle Belgen zeer verdraagzaam is.'' Zeer, zelfs. Neem nog twee procent gematigd verdraagzaam en één procent geen mening, en waarover praten we dan nog? Is zo'n marginale minderheid zoveel heisa waard? ,,Ik reis veel en ontmoet mensen uit verschillende culturen en uit een heleboel landen. En ik besef steeds meer dat wij zeer trots en fier mogen zijn op ons land en zijn inwoners.'' Zet dat tegenover het gefulmineer van andere deelnemers tegen de 'algehele verrechtsing' van onze maatschappij, en een mens vraagt zich af of je met zulke uiteenlopende 'persoonlijke accenten' nog wel van een basisfilosofie kunt spreken.

Koen Wauters gaat in Dag Allemaal nog verder: ,,Het 0110-festival is een concert tegen racisme en voor verdraagzaamheid, zeker geen concert tegen íemand.'' Wauters is dus tegen onverdraagzaamheid als idee, maar niet tegen onverdraagzame ménsen.

Ziedaar het probleem van het hele evenement. 'Verdraagzaamheid' betekent niks. Als je weigert te zeggen wie racistisch is en waarom, dan breng je een boodschap die geen boodschap is. Erger, je vraagt tienduizenden mensen om naar een politieke happening te komen, zonder dat ze precies weten waar ze zich voor, of tegen, uitspreken. Als ik kom, toon ik dan dat ik tegen het VB ben? Sta ik daar samen met mensen, zoals Arno, die zelfs Yves Leterme racistisch vinden? (Daar zou ik me zeer ongemakkelijk bij voelen.) Moet ik aanvaarden dat veel moslims het niet begrepen hebben op homo's, of is dat net onverdraagzaam van die moslims, en sta ik dus op een festival dat zich ook kant tegen homofobie in de islam? Als dat zo is, weten de aanwezige moslims dat? Zullen zij daarop worden aangesproken? Of houden we het bij een gezellig scanderen: ,,Verdraagzaamheid? JA! Racisme? NEE!''

Het ergerlijkste aan 0110 vind ik dat het ons twintig jaar terug in de tijd werpt. Met uitzondering van extreme gevallen als Hans Van Themsche is het niet meer zo duidelijk wie de racisten zijn, en of het wel zo verstandig is om klakkeloos 'verdraagzaamheid' te promoten. Veel mensen vinden dat die oude verdraagzaamheid eigenlijk onverschilligheid was, en geen antwoord bood op concrete vragen over hoe het nu verder moet. Zijn er grenzen aan de verdraagzaamheid, en waar liggen die? Mogen we culturele eisen stellen aan nieuwkomers, en welke dan? Zijn er grenzen aan de godsdienstvrijheid? Bestaat er een recht op respect, of net een recht op beledigen? Hoe ga je discriminatie tegen? Helpt dwang, of net niet? En te midden van dit ingewikkelde debat staat plots een groep kunstenaars recht die dat allemaal negeert en vrolijk roept: ,,Wij houden van alle kleuren, zing met ons mee!'' Daar gíng het toch al lang niet meer over?

Natuurlijk ga ik kijken naar 0110. Maar zolang ik niet weet welke boodschap het evenement precies uitdraagt, sta ik daar voor de muziek, en voor de muziek alleen.