Wat is het nu? Zijn orthodoxe joden de slechtst of de best geïntegreerde gemeenschap van ons land? Deze week kon je allebei de standpunten luidkeels verkondigd horen, en voor allebei valt wat te zeggen. 'Radicale joden weigeren in te burgeren', toeterden allerlei internetfora, waarna er een stroom reacties kwam die allemaal hetzelfde zegden: ze houden zich afzijdig, ze dragen rare kleren, ze spreken een eigen taal, ze winkelen in hun eigen winkels, ze hebben opvattingen die we bij moslims achterlijk zouden noemen, ze trouwen onder elkaar en ze kijken geen tv.

Als het over een ander volk zou gaan, je zou inderdaad zeggen: ziehier de definitie van 'niet geïntegreerd'.

De chassidische joden zélf pareerden de kritiek door hem volledig om te keren. 'Wij zijn de best geïntegreerde gemeenschap van heel Vlaanderen', zoemden ze – want chassids roepen niet – en ze gaven als argumenten: je hebt van ons nooit last, wij zitten niet in de criminaliteit, wij voeden onze kinderen goed op, ooit al gehoord van een chassid die op een school of in een crèche de hel doet losbarsten? Aha.

En ook dat is waar.

De discussie werd gestart door het uitlekken van een brief van drieëndertig chassidische rabbijnen in Vlaanderen, die buitenlandse geloofsgenoten afraadden om zich hier te komen vestigen. Nieuwkomers worden hier immers verplicht om een inburgeringcursus te volgen, en daar worden zaken in verteld die in strijd zijn met de leer – of ze worden in ieder geval te vroeg verteld, of te weinig omzwachteld, of door de verkeerde persoon. In ieder geval: er wordt iets in gezegd over homoseksualiteit, condooms en abortus, en dat kan niet. Dus: chassidische boycot van de verplichte Vlaamse inburgeringcursus. Waarop: Vlaamse verontwaardiging. Als we dat van de moslims eisen, dan mogen we dat toch ook van de joden vragen zeker? Of denken ze weer dat ze speciaal zijn misschien?

Het is een discussie die we al vaak gehoord hebben, zij het nog niet met zo'n symbolisch geladen gemeenschap als voorwerp.

Nu zijn het vooral de orthodoxen zelf die nadeel ondervinden van hun eigen boycot. Niet alleen kunnen ze beboet worden voor elke les die ze spijbelen, maar de werkloosheid in eigen kring wordt ondertussen zo zorgwekkend, dat het in hun eigen belang zou zijn als ze de lessen zouden volgen die de overheid voor hen organiseert. De economische crisis vreet aan het traditionele zelfbedruipende joodse netwerk. Inburgering helpt mensen hun weg te vinden in de bredere samenleving – vooral als het gaat om werk zoeken. Dus is het wellicht verstandig om niet overprincipieel te gaan doen over het feit dat men vermeldt dat homo's bestaan – want uiteindelijk doet die cursus niet meer dan dat.

Niettemin is het ook nuttig om stil te staan bij het belang dat wij, Vlamingen, zijn gaan hechten aan een klein aantal seksuele waarden, die meestal zelfs in onze eigen gemeenschap nog sterk gecontesteerd worden.

Zoveel belang, dat ze haast een lakmoesproef worden voor het geïntegreerd zijn van een persoon of een gemeenschap. Homo's, abortus, vrije seks figureren haast disproportioneel hoog op de checklist. Zeker in de publieke discussies over inburgering. Niet toevallig zijn dat libertijnse waarden waar veel traditionelere gemeenschappen moeite mee hebben. Waardoor de indruk ontstaat dat wij ze gebruiken om integratie in 'onze waarden en normen' extra moeilijk te maken.

Als je 'geweldloosheid' hoger op de prioriteitenlijst zou zetten, dan zou de chassidische gemeenschap bijvoorbeeld veel beter scoren. Kom me niet vertellen dat wij dat geen belangrijke waarde vinden.

Als je 'aandacht voor de kinderen' zou kiezen, dan ook. Of 'solidariteit met je buren'. Waarschijnlijk zouden ze op al die punten zelfs veel beter scoren dan de meeste Vlamingen. Allicht is dat een van de redenen waarom we in waardediscussies zo graag met homo's komen aandraven. Ook al zijn grote percentages van de Vlamingen schrikbarend homofoob, als we ons als gemeenschap presenteren tegenover anderen, dan zijn wij plots het Philadelphia aan de Noordzee.

Inburgering moet dienen om iedereen, elk individu en elke groep, zijn plaats te helpen vinden in een brede samenleving. Het moet dienen om die samenleving hechter, minder gesegregeerd te maken. Een discussie over waarden helpt daar zeker bij. Het is treurig om die discussie uit de weg te gaan, zoals de orthodoxe joden nu doen. Maar ook Vlaanderen – zowel politiek als 'de publieke opinie' – mag zich wel eens de vraag stellen in hoeverre libertijnse seksuele waarden gebruikt worden om de discussie te overschreeuwen. Hoe we ze inzetten als vlag van het eigen leger, eerder dan als 'welkom'-banier.

En we mogen ons die vraag zeker stellen, als het gaat om een groep die hier al decennia is, en waar we inderdaad opvallend weinig last van hebben.