Viva de vakbond

WIE zijn rug keert naar links, die kijkt naar rechts.'' Wat bedoelde Johan Vande Lanotte daar nu weer mee? De ABVV-militanten, die vorige zaterdag actie voerden bij de aanvang van het socialistische partijcongres in Hasselt, keerden zich toch niet af van links? Ze keerden zich af van de SP.A. Of denkt de voorzitter dat dat hetzelfde is? Ben je rechts als je de SP.A afwijst? Bij Groen! zullen ze het graag horen. In de volière van partijloze linkso's, waar ik vaak verbaasd ronddwaal, evenzeer.

En binnen de SP.A zelf? Is er dan niemand die de stakende arbeiders nog wil of kan verdedigen? ,,De militanten zijn bang, onzeker en emotioneel. Wij begrijpen dat." Veel meer kon er niet af. Lees: de militanten weten niet waar ze het over hebben. Dat veel arbeiders het Generatiepact niet gelezen hebben, het zal wel, maar er moet toch nog een socialist te vinden zijn die hun 'irrationele angst' op zo'n manier kan verwoorden dat de universitairen van de Wetstraat hem niet weglachen? Zo obsoleet kan het ABVV toch niet zijn, dat het niémand meer kan overtuigen?

Vroeger had je nog Jef Sleeckx – of wacht, je hebt nog altijd Jef Sleeckx. Die stond mee actie te voeren met de vakbond. Maar verder? Het enige 'rebelse' pamflet dat in de Grenslandhallen werd uitgedeeld, ging over Cuba. Dat er daar democratische oppositiepolitici 'in ware pogromstijl' aangevallen waren. En dat de SP.A moest ophouden met het regime te steunen. Poe-poe.

En de politici bleven dan nog beleefd. Voor de echte anti-vakbondsretoriek moest je bij de pers zijn. Donderdag kopte Het Laatste Nieuws : ,,Hoe machtig zijn vakbonden? Elf vragen over grote drijfkrachten achter massa-staking.'' Waaronder de vraag: ,,Waarom vindt een staking meestal plaats op vrijdag?'' Antwoord: ,,Omdat de stakers dan een lang weekend hebben.'' En dat noemt zich de krant van de kleine man.

Het ergste aan die mediahetze is de hypocrisie. De teneur in alle editorialen is: ,,We zullen nu eenmaal allemaal langer moeten werken, een kind beseft dat, en wat is daar mis mee?'' Nu moet u eens op een redactie komen. Er werkt daar nauwelijks iemand boven de 55. Al die journalisten die hameren op de noodzaak van langer werken zijn twintigers, dertigers en veertigers die weten dat ze na hun vijftigste niet meer aan de bak zullen komen, tenzij ze tot de absolute top behoren. Ik ken alvast één grote krant (maar waarom zou het elders anders zijn?) waar oudere journalisten en fotografen tegen zeer aantrekkelijke voorwaarden gewoon thuis mogen blijven, of nog heel af en toe eens moeten opdraven. En voor alle duidelijkheid: dat gebeurt niet omdat zij daarom vragen, maar omdat het bedrijf van hen af wil. Te stroef, te saai, ze passen niet in de nieuwe stijl. Als die krant consequent wil zijn met haar eigen editorialen, dan moet ze hen onmiddellijk weer aanwerven. (Ha, daar wil ik bij zijn.)

Aan al die editorialisten en hoofdredacteurs: geloven jullie echt dat er binnenkort weer veel journalisten van zestig zullen rondlopen? Kan dat, met het soort kranten dat vandaag gemaakt wordt? Zouden jullie ze aanwerven? Mogen ze blijven, zelfs al schrijven ze stroever? En indien niet, wat moeten die oudere journalisten dan gaan doen? Woordvoerder worden? Woordvoerders van zestig, hm, dat zie je ook niet veel. In de politiek dan? Nou nee, want ook daar worden ouderen afgeschreven. (Dat is nog het meest hypocriete: de politieke generatie die het meest in de ban is van het jeunisme, gaat anderen de les lezen over langer werken.) Zullen jullie eigenlijk zélf nog hoofdredacteur zijn, op jullie zestigste? Ik denk niet dat het op de lijst met zware beroepen staat. Wat gaan jullie doen, als de uitgever zegt dat jullie tijd gekomen is? Weer freelancer worden?

We leven in een arbeidscultuur waarin er voor ouderen geen plaats is. Als mensen stoppen op hun 58, dan is dat meestal niet omdat dat nu eenmaal een verworvenheid is, maar omdat ze al jaren niet meer gewaardeerd worden, en omdat ze rond die tijd gewoon hun ontslag krijgen. Een van mijn vriendinnen is déléguée, en die zei me: ,,Ik wil echt graag werken tot mijn 65. Ik geloof alleen niet dat ik zal mogen. Zodra ik minder vlot meedraai, word ik ontslagen. En ik wil dan best ander werk zoeken, maar ik zal voor die andere werkgever ook niet vlot genoeg meer meedraaien. Dat is hoe de werkgevers omgaan met ouderen. En toch slagen ze erin om de vakbond de zwartepiet toe te spelen. Alsof wij per se iedereen zo vroeg mogelijk op pensioen willen laten gaan. Je moet niet vragen wie de pers in zijn zak heeft zitten."

Zo bang of emotioneel vond ik die uitleg niet. Hij leek me zelfs redelijk. Zelfs al zou ze niet helemaal gelijk hebben, dan nog was haar opmerking oneindig veel relevanter dan die sneer over dat verlengde weekend.