Wie is de rat?

En nu de vraag van een miljoen: wie heeft Kim Geybels geflikt? Dat ze geflikt is zegt ze zelf, en ik ben geneigd haar gelijk te geven, zij het om andere redenen dan zij aanhaalt. Volgens haar is de flikker de man die haar, nog helemaal in de war na haar malheur in Bangkok, onmiddellijk gedwongen heeft ontslag te nemen: Danny Pieters dus. Terwijl ik het échte flikken één stapje later zou plaatsen: bij de anonieme bron, die het hele verhaal aan de pers gelekt heeft.

Denk even mee. Op dinsdag communiceert de N-VA dat Geybels ontslag neemt 'wegens ernstige persoonlijke problemen'. Officieel maken ze zich er daarmee discreet vanaf, officieus weet je dat zo'n mysterieuze formulering elke normale journalist aan het rondbellen zet, naar al zijn kennissen binnen de partij. Er zit er altijd wel eentje bij die, op voorwaarde van anonimiteit, zijn vrienden bij de media een dienst wil bewijzen. Wie had er plezier in om Geybels' reputatie te grabbel te gooien? Hoopte hij – of zij, natuurlijk – er later zijn voordeel mee te doen? Zou hij of zij schrikken van de term 'onderkruiper'? Of is-ie tevreden, nu een jonge vrouw, een partijgenote, een rivale misschien, nu al drie dagen lang door de modder van een mediastorm moet waden?

Een en ander doet onherroepelijk denken aan de affaire-Vangheluwe, die tegelijk het tegendeel hiervan, en toch sterk gelijkend is. Waar in de eerste een werkelijk schandaal – een van de ergste misdaden die een mens kan plegen! – toegedekt werd om het instituut niet te beschadigen, werd in de tweede een schijnbaar schandaal onmiddellijk naar buiten gebracht, in al zijn details, en wel om precies dezelfde reden: het instituut gaat vrijuit, het bevestigt zijn eigen waarden, omdat het zich onmiddellijk ontdeed van wie die niet in praktijk kon brengen.

De Danneels-tapes herlezend kan ik me niet van de indruk ontdoen dat veel van de argumenten, die in het geval-Vangheluwe zo hypocriet en wraakroepend klinken, in dit geval wél hout sneden. 'Ge hebt straffen die publiek zijn en straffen die privé zijn, dat is een groot verschil hé. Als hij nu ontslag neemt, dan gaat er gespeculeerd worden hé. Dan gaan de mensen zeggen: waarom moet hij stoppen? Zo, ze gaan het wel vinden, hoor, waarom hij moet stoppen, ze gaan het wel vinden. Dat is toch wel zwaar. Het is toch niet de bedoeling om iemand in diskrediet te brengen?'

De N-VA had Geybels perfect intern kunnen straffen voor haar misstap – mogelijk zelfs door haar op termijn afscheid te laten nemen van de politiek – zonder dat haar naam door het slijk werd gehaald. Ik begrijp dat het een waardenpartij is die nee zegt tegen drugs en overspel, maar menselijkheid, tact en loyauteit zijn ook waarden.

Ook kranten en zenders speelden in dit verhaal een bizarre rol. In hun commentaren toonden ze allemaal betrekkelijk veel sympathie voor Kim Geybels. 'Wie begaat nooit een stommiteit?' vroeg Luc Van der Kelen zich af. 'Is er dan geen recht op falen?' schuddebolde Hugo Camps. Yves Desmet monkelde: 'Je kunt je afvragen of je wel bestuurd wil worden door mensen die de tragiek van het leven en de liefde nooit hebben mogen ervaren.' Liesbeth Van Impe herinnerde er ons fijntjes aan dat 'politiek een zeer harde stiel kan zijn. Zeker voor jonge vrouwen in korte rokjes.'

Tegelijk echter wezen al die commentatoren op de 'wetten van de politiek en de media', die 'onverbiddelijk' zouden zijn. Desmet: 'Je kunt niet anders dan besluiten dat de partij waarschijnlijk geen andere keuze had.' Van Der Kelen: 'Dura lex, sed lex.' En daar kan ik nu werkelijk de tering van krijgen, van journalisten en politici die hun eigen gedrag, hun eigen keuzes, hun eigen oordelen voorstellen als natuurwetten, waartegen ze zelf machteloos staan. 'Ik móést haar wel vernederen! De wetten van de media zijn bikkelhard!' Man toch. Neem je verantwoordelijkheid.

In de lange relatie tussen politiek en media zijn er al vaker carrières gesneuveld door dit soort onnozele schandaaltjes. Maar evenveel blijven er, onder gelijke omstandigheden, zonder moeite overeind. Omdat ofwel de partij, ofwel de pers het niet de moeite vindt om schandaal te schoppen. Het kan misschien de moeite lonen om na te gaan wanneer, en voor wie, de wetten van de media bikkelhard zijn – en voor wie ze opvallend flexibel blijken.